Strony: 5 - 16
Abstrakt: Celem pracy jest analiza dynamiki i stateczności układu mechanicznego złożonego z podatnego toru modelowanego dwoma podukładami ciągłymi oraz pojazdu szynowego. Tor jest modelowany dwiema belkami Bernoulliego–Eulera na sprężystym podłożu o zadanej sprężystości c1. W pierwszym przybliżeniu przyjęto brak tłumienia i założenie o liniowości oddziaływania poruszającego się ze stałą prędkością U0 pojazdu szynowego względem toru. Pojazd szynowy w zależności od sztywności modelowany jest belką lub układem gęsto rozłożonych oscylatorów połączonych napiętą struną. Przypadek szczególny stanowi pojazd modelowany belką o sztywności giętnej dążącej do zera. W rzeczywistości układ mechaniczny opisujący dynamikę oddziaływania pojazdu szynowego z torem stanowi złożony układ przestrzenny. Badania zwykle ograniczane są do płaszczyzny pionowej. Pod względem bezpieczeństwa badania dynamiki poprzecznej układu wydają się bardziej istotne aniżeli badania w płaszczyźnie pionowej. Zakładamy, że się one istotnie uzupełniają.
Słowa kluczowe stateczność ruchu, dynamika pojazdu, prędkość krytyczna
Pełny artykuł: str_5_16_kwartalnik_nr33_34.pdf

Strony: 17 - 32
Abstrakt: Współczesny rozwój technologii informatycznych umożliwił prowadzenie operacji militarnych w cyberprzestrzeni z wykorzystaniem oprogramowania złośliwego. Okazuje się, że modele walki Lanchestera w połączeniu z modelami rozprzestrzeniania się kodu złośliwego można zastosować do ilościowego modelowania operacji kinetycznych wspartych operacjami propagacji kodu złośliwego w systemach przeciwnika. W pracy przedstawiono w ujęciu dynamiki systemowej dwa modele walki z użyciem kodu złośliwego oraz przykładowe wyniki ich symulacji. Modele w języku dynamiki systemowej bazują na klasycznym modelu dynamiki walki bezpośredniej Lanchestera oraz modelu propagacji kodu złośliwego w systemach komputerowych SAI (ang. susceptible, antidotal, infected).
Słowa kluczowe dynamika systemowa, model dynamiki walki, model Lanchestera, model propagacji kodu złośliwego, SAI
Pełny artykuł: str_17-32_kwartalnik_nr33_34.pdf

Strony: 33 - 46
Abstrakt: Dzisiejszy sprzęt komputerowy posiada moc obliczeniową umożliwiającą przeprowadzanie symulacji wirtualnej. Nawet najmocniejsza maszyna w przypadku wykorzystania modelu o wysokiej szczegółowości oraz rozdzielczości może być niewystarczająca. Przejście na symulację konstruktywną spowoduje utratę na szczegółowości symulacji. Możliwe jest jednak zastosowanie rozproszonej symulacji wirtualnej w chmurze obliczeniowej. Przykładem zastosowania takiego rozwiązania jest produkt SpatialOS firmy Improbable.
Słowa kluczowe symulacja rozproszona, VR, chmura obliczeniowa
Pełny artykuł: str_33-46_kwartalnik_nr33_34.pdf

Strony: 47 - 58
Abstrakt: W artykule przedstawione zostały wyniki realizacji projektu dotyczącego monitorowania zagrożeń na potrzeby informatycznego systemu wsparcia analiz zagrożeń skażeniami CBRN, w zakresie podsystemu emulatorów. Głównym celem tego podsystemu jest wsparcie procesu szkolenia. Artykuł zawiera analizę potrzeb, koncepcję wykonania i wyniki przykładowego uruchomienia podsystemu. Potrzeby zostały przedstawione na podstawie analizy środowiska i wymagań postawionych przed całym systemem. Koncepcja wykonania została przedstawiona na przykładzie trzech emulatorów o różnym poziomie zaawansowania technologicznego.
Słowa kluczowe system emulator, threats monitoring, decisi
Pełny artykuł: str_47-58_kwartalnik_nr33_34.pdf

Strony: 59 - 72
Abstrakt: W pracy poruszono zagadnienia ataków w cyberprzestrzeni opartej na sieciach komputerowych (w tym Internet) oraz urządzeniach IoT. Jedną z metod analizy zagrożeń jest modelowanie i symulacja komputerowa, dające możliwości ilościowej i jakościowej analizy oraz prognoz. W ramach prac powstały kolejne wersje autorskich pakietów do symulacji dyskretnej zdarzeniowej i czynnościowej (DiSSim, DESKit). Skonstruowany został przykładowy model symulacyjny i oprogramowanie, umożliwiające symulację ataku DoS w pewnej instytucji na serwer zabezpieczony przez firewall.
Słowa kluczowe cyberzagrożenia, atak DOS, symulacja dyskretna zdarzeniowa
Pełny artykuł: str_59-72_kwartalnik_nr33_34.pdf

Strony: 73 - 83
Abstrakt: Praca dotyczy problemu generowania liczb pseudolosowych. Wartości liczbowe wymagane podczas symulacji mogą być generowane przez: pseudolosowe generatory liczb, rzeczywiste generatory liczb losowych lub cyfrowe generatory liczb losowych. W artykule opisano zestaw testów, które pomagają w ocenie jakości uzyskiwanych wartości liczbowych. Dla pięciu różnych generatorów uruchomiono zestaw testów, a w pracy zamieszczono wyniki tych testów w postaci wykresów.
Słowa kluczowe generator liczb (pseudo)losowych, jakość generatorów, symulacja
Pełny artykuł: str_73-83_kwartalnik_nr33_34.pdf

Strony: 75 - 84
Abstrakt: W pracy opracowano model tłumika hydraulicznego o charakterystyce zależnej od amplitudy i częstotliwości wymuszenia. W zakresie małych amplitud i dużych częstotliwości układ zachowuje się jak amortyzator o charakterystyce miękkiej, co w przypadku zastosowania go w zawieszeniu samochodu poprawia komfort jazdy. W zakresach rezonansowych zwiększona siła tłumienia zapewnia większe bezpieczeństwo jazdy. Uzyskane charakterystyki amortyzatora są niesymetryczne, co jest także wskazane dla tłumików samochodowych. W pracy zbadano wpływ parametrów wymuszenia oraz parametrów konstrukcyjnych na charakterystyki amortyzatora.
Słowa kluczowe tłumik hydrauliczny, zawieszenie samochodu, nieliniowe drgania
Pełny artykuł: str_75-84_kwartalnik_nr31_32.pdf

Strony: 85 - 96
Abstrakt: Rozważany jest semiaktywny układ sterowania drgań pojazdu wyposażonego w magnetoreologiczne (MR) tłumiki drgań. Przedstawiono opis płaskiego modelu pojazdu oraz opis algorytmu wyznaczania sygnałów sterujących tłumikami MR. Zamieszczono wybrane wyniki symulacji drgań pojazdu podczas nieustalonego ruchu z dużą prędkością. Prezentowane wyniki symulacji zawierają porównanie drgań pojazdu mającego sterowane tłumiki MR z drganiami pojazdu wyposażonego w klasyczne tłumiki. Do oceny drgań pojazdu wybrano dwa wskaźniki charakteryzujące: przyspieszenie nadwozia oraz zmienność nacisku kół na nawierzchnię drogi.
Słowa kluczowe tłumiki magnetoreologiczne, badania symulacyjne, układ sterowania, model pojazdu
Pełny artykuł: str_85-96_kwartalnik_nr31_32.pdf

Strony: 97 - 104
Abstrakt: Odbieraki prądu w pojeździe trakcyjnym służą do poboru prądu z sieci trakcyjnej. Elementem mającym bezpośredni kontakt z przewodem jezdnym jest ślizgacz, a dokładniej węglowa nakładka stykowa, narażona zarówno na zużycie eksploatacyjne, jak i różnego rodzaju uszkodzenia związane z użytkowaniem. Jest elementem odbieraka najczęściej wymienianym. W celu ustalenia przyczyny uszkodzenia nakładki konieczna jest znajomość typu uszkodzenia. Przyczyna wymiany nakładki wnioskowana może być na podstawie charakterystyki zużycia węglowych nakładek stykowych. W celu predykcji zużycia węglowych nakładek stykowych zastosowano Sztuczną Sieć Neuronową typu Feed-Forward z propagacją wsteczną o 6 warstwach ukrytych po 10 neuronów w każdej warstwie. Błąd średniokwadratowy dla procesu uczenia sieci wyniósł 0,578, a wyniki dotyczące predykcji zużycia nakładki przedstawiono w artykule.
Słowa kluczowe odbierak prądu, pantograf, węglowa nakładka ślizgowa, diagnostyka, predykcja zużycia, sztuczne sieci neuronowe, SSN
Pełny artykuł: str_97-104_kwartalnik_nr31_32.pdf

Strony: 105 - 114
Abstrakt: The paper presents an application of research methodology leading to structural optimization of a crane model containing hydraulic cylinders. CAD and CAE systems were used to obtain a three-dimensional model of the crane and state of stresses and displacements, as well as to carry out appropriate optimization procedures. This issue is important from the point of view of full strength verification of modern transport equipment, particularly at the design stage, while detailed experimental research is not yet conducted.
Słowa kluczowe hydraulic crane, CAD, FEM, structural optimization, GDP and SQP algorithms
Pełny artykuł: str_105-114_kwartalnik_nr31_32.pdf

Strony: 115 - 124
Abstrakt: Praca prezentuje metodykę badań symulacyjnych dotyczących zamocowań wybranych podzespołów przyłączonych do elementów nośnych pojazdów szynowych. Opisano metodykę obliczeń dotyczących mocowań, która może być przydatna między innymi do takich podzespołów jak zbiorniki, elementy wyposażenia zwiększającego komfort podróżowania, układy hamulcowe, a także urządzenia elektryczne. Duża liczba podłączonych urządzeń o trudnej do zamodelowania strukturze wewnętrznej może być łatwo zaimplementowana do ogólnego modelu jako układ z wieloma masami skupionymi.
Słowa kluczowe pojazdy szynowe, podzespoły przymocowane, układy hamulcowe, dynamiczne oddziaływanie wyposażenia
Pełny artykuł: str_115-124_kwartalnik_nr31_32.pdf

Strony: 125 - 134
Abstrakt: W artykule zaprezentowano dwa modele hamulca wiroprądowego, tzw. model cienko – płytowy i model grubopłytowy. Model cienkopłytowy stanowi uproszczoną formę modelu grubopłytowego, ale został opracowany w inny sposób. Otrzymane obliczenia z badań obu modeli potwierdzają ich poprawność. Wyniki pozwalają stwierdzić, że przedstawiona metoda badań jest wiarygodna i może być stosowana przy projektowaniu hamulców wiroprądowych.
Słowa kluczowe hamulce kolejowe, hamulce wiroprądowe, modelowanie
Pełny artykuł: str_125-134_kwartalnik_nr31_32.pdf

Strony: 135 - 144
Abstrakt: W artykule przedstawiono wyniki badań percepcji użytkownika systemu rzeczywistości rozszerzonej (AR) uzyskanych na podstawie przeprowadzonych symulacji. Na obiekt badań i eksperymentów symulacyjnych wybrano wyświetlacz przezierny typu head-up stosowany w samochodach. Założono, że konfiguracja interfejsu graficznego systemu rzeczywistości rozszerzonej wpływa na percepcję i czas reakcji użytkownika systemu. Percepcję kierowcy zbadano, wykorzystując metodę śledzenia ruchu gałek ocznych i odpowiednie oprogramowanie. W wyniku badań opracowano efektywny interfejs graficzny systemu AR.
Słowa kluczowe rzeczywistość rozszerzona, wyświetlacz przezierny, interfejs graficzny, percepcja, czas reakcji
Pełny artykuł: str_135-144_kwartalnik_nr31_32.pdf

Strony: 145 - 155
Abstrakt: Praca dotyczy braku zrównoważenia liczności klas w problemie klasyfikacji. Zaprezentowany oraz przetestowany został nowy algorytm. Technika HImbA jest metodą hybrydową, która łączy znany algorytm SMOTE oraz zmodyfikowaną wersję metody k najbliższych sąsiadów. Została ona zastosowana wraz z dziesięcioma wariantami istniejących technik w celu przetwarzania wstępnego 28 zbiorów danych, które zostały następnie poddane klasyfikacji (użyto dwóch algorytmów – C4.5 oraz SMO), a wyniki zostały porównane. Dla wybranych zbiorów przy użyciu nowego algorytmu uzyskano najlepsze rezultaty.
Słowa kluczowe niezbalansowanie liczności klas, nadpróbkowanie, klasyfikacja
Pełny artykuł: str_145-155_kwartalnik_nr31_32.pdf

Strony: 5 - 14
Abstrakt: W ostatnich latach zaobserwowano dynamiczny rozwój handlu elektronicznego. Związek z tym ma zarówno rozwój technologiczny, wzrost liczby osób mających dostęp do internetu oraz aktywnie korzystających z niego, a także udział mobilnych urządzeń. Celem pracy było określenie zależności między częstotliwością donywania zakupów przez internet a logistycznymi aspektami w obszarze e-commerce. Do analizy przyjęto dane z przeprowadzonych badań ankietowych wśród 100 klientów korzystających z usług handlu elektronicznego.
Słowa kluczowe handel elektroniczny, jakość usług, logistyczne aspekty, operator logistyczny
Pełny artykuł: str_5-14_kwartalnik_nr29_30.pdf

Strony: 15 - 24
Abstrakt: W artykule przedstawione zostały założenia oraz budowa pierwszego polskiego symulatora tramwaju w odniesieniu do zastosowanych rozwiązań technicznych związanych z wykorzystaniem urządzenia do celów szkoleniowych. Wierne odzwierciedlenie kabiny i stanowiska sterowniczego rzeczywistego tramwaju oraz odpowiednie oprogramowanie komputerowe zapewniają realistyczne odczucia występujące podczas jazdy prawdziwym tramwajem.
Słowa kluczowe symulator tramwaju, symulatory, szkolenia, tramwaj, prowadzenie tramwaju
Pełny artykuł: str_15-24_kwartalnik_nr29_30.pdf

Strony: 25 - 36
Abstrakt: Obiektem badań był wybrany węzeł komunikacyjny dużego miasta. Cel pracy stanowiło opracowanie propozycji zmiany rozkładu jazdy kursów tramwajowych celem minimalizacji czasu oczekiwania pasażerów. W pracy przeprowadzono pomiary potoków pasażerskich dla aktualnego rozkładu jazdy tramwajów. Na podstawie obserwacji dokonano aproksymacji intensywności napływu pasażerów w czasie. W pracy sformułowano model matematyczny obiektu, funkcję celu optymalizacji i ograniczenia. Opracowano oryginalny algorytm symulacyjny, w którym kryterium oceny zmienionego rozkładu jazdy był stosunek łącznego czasu oczekiwania pasażerów przed i po wprowadzeniu zmian kursów rozkładowych pociągów tramwajowych. W podsumowaniu pracy sformułowano wnioski z badań.
Słowa kluczowe miejska, rozkład jazdy, optymalizacja, czas oczekiwania pasażerów
Pełny artykuł: str_25-36_kwartalnik_nr29_30.pdf

Strony: 37 - 46
Abstrakt: W artykule przedstawiono wpływ systemów do lokalizacji i monitorowania parametrów przewozu dla jednostek intermodalnych na prawdopodobieństwo zmniejszenia kosztów transportu i przepływu informacji. Wykonane badania potwierdziły korzyści wynikające z zastosowania tego typu systemów, zwłaszcza dla towarów o wysokiej wartości w wariancie z wykorzystaniem tylko systemu lokalizacji, koszty ryzyka zmalały o 52.7% w stosunku do wartiantu bez systemu lokalizacyjnego. Co więcej, zastosowanie systemu z monitorowaniem parametrów ładunku pozwala dodatkowo obniżyć koszty o średnio 31%.
Słowa kluczowe transport intermodalny, ryzyko w transporcie, koszty w transporcie, systemy lokalizacji ładunku, systemy monitorowania parametrów
Pełny artykuł: str_37-46_kwartalnik_nr29_30.pdf

Strony: 47 - 54
Abstrakt: Najważniejszymi czynnikami warunkującymi konkurencyjność magazynu są czas i pieniądze. W celu zwiększenia skuteczności rozmieszczenia produktów w magazynie stosuje się metody klasyfikacji produktów, takie jak analizy ABC, XYZ czy Index COI. W niniejszej pracy przeprowadzone zostały symulacje pozwalające oszacować efektywność wymienionych metod. Do obliczeń założono, że nie ma konieczności przekładania produktów na wózku kompletacyjnym w trakcie całego procesu kompletacji. W celu odzwierciedlenia procesów zachodzących w rzeczywistym magazynie posłużono się losowymi listami kompletacji.
Słowa kluczowe analiza wariantowa, klasyfikacja produktów, kompletacja zlecenia
Pełny artykuł: str_47-54_kwartalnik_nr29_30.pdf

Strony: 55 - 62
Abstrakt: Praca przedstawia analizę wpływu przyjętego krzyżowania na wyniki identyfikacji parametrycznej modelu matematycznego silnika indukcyjnego. Identyfikowane parametry modelu matematycznego silnika wyznaczono w rezultacie minimalizacji błędu średniokwadratowego prądu stojana i prędkości kątowej przy wykorzystaniu algorytmu genetycznego z częściową wymianą populacji. Oceniano zastosowany algorytm genetyczny pod kątem zbieżności i dokładności procesu identyfikacji oraz wymaganego nakładu analizy numerycznej.
Słowa kluczowe identyfikacja parametryczna, silnik indukcyjny, algorytm genetyczny
Pełny artykuł: str_55-62_kwartalnik_nr29_30.pdf

Strony: 63 - 73
Abstrakt: Poziom rozwoju współczesnej techniki pomiarowej umożliwia tworzenie automatycznych systemów służących do rozpoznawania stanu technicznego obiektów technicznych. W tym celu należy określić odpowiednie procedury badań diagnostycznych tych obiektów. Wymaga to wybrania adekwatnej metody oceny cech diagnostycznych poszczególnych elementów składowych obiektu badanego, a następnie zbudowania pewnego rodzaju modelu logicznego tego obiektu. Na tej podstawie można określić zbiory sprawdzeń służące do rozpoznania stanu technicznego tego obiektu. Metody do tego użyte mają zróżnicowaną efektywność, co jest przedmiotem niniejszego artykułu.
Słowa kluczowe diagnostyka techniczna, lokalizacja niezdatności, metody tworzenia testów diagnostycznych
Pełny artykuł: str_63-73_kwartalnik_nr29_30.pdf

Strony: 83 - 88
Abstrakt: W pracy przeanalizowano perspektywy zastosowania metod uczenia głębokiego w diagnostyce medycznej. Jedną z kluczowych cech uczenia głębokiego jest zdolność do wyodrębniania złożonych wzorców o strukturze hierarchicznej. Wzorce takie występują również w diagnostyce, jako tak zwane diamenty diagnostyczne. Zastosowanie głębokich sieci neuronowych mogłoby poprawić jakość klasyfikatorów wykrywających choroby na podstawie objawów. Dodatkowo umożliwiłoby to sterowanie czułością i swoistością klasyfikatorów.
Słowa kluczowe sieci neuronowe, diagnostyka medyczna, uczenie głębokie
Pełny artykuł: str_83-88_kwartalnik_nr27_28.pdf

Strony: 89 - 98
Abstrakt: W artykule przedstawione zostały wyniki realizacji projektu dotyczącego optymalizacji sposobu prowadzenia działań stabilizacyjnych. Kryterium stanowi stopień akceptacji prowadzonych działań przez ludność cywilną. Szczególny nacisk położono na symulacyjne generowanie oddziaływania na ludność, mienie i teren w wyniku prowadzenia działań militarnych, kinetycznych. Przedstawiono, jak zmodyfikowano typowy symulator do rozgrywania wariantów działań przez rozszerzenie jego funkcji o działania asymetryczne i straty skojarzone.
Słowa kluczowe konflikty asymetryczne, komputerowe wsparcie decyzji, symulacja, symulator konstruktywny, analiza zagrożeń
Pełny artykuł: str_89-98_kwartalnik_nr27_28.pdf

Strony: 99 - 112
Abstrakt: W pracy przedstawiono koncepcję zarządzania bezpieczeństwem systemów teleinformatycznych ze szczególnym naciskiem położonym na automatyzację zarządzania podatnościami na zagrożenia w cyberprzestrzeni. W zaproponowanym podejściu zakłada się wykorzystanie standardów z rodziny SCAP (ang. The Security Content Automation Protocol), pozwalających na efektywną wymianę informacji o charakterystykach podatności. Wśród nich wymienić należy słowniki przeznaczone do sformalizowanego opisu różnych aspektów bezpieczeństwa systemów, kwestionariusze do ewaluacji zgodności z założonymi politykami oraz systemy scoringowe pozwalające zbadać krytyczność podatności. W oparciu o założenia zaproponowanej koncepcji opracowano prototypy narzędzi mogących stanowić podstawę do budowy systemu zarządzania bezpieczeństwem.
Słowa kluczowe cyberzagrożenia, podatności, SCAP
Pełny artykuł: str_99-112_kwartalnik_nr27_28.pdf

Strony: 113 - 120
Abstrakt: W artykule poruszone zostały kwestie związane z metodami oraz technikami integracji symulatorów wirtualnych z zestawem urządzeń zwiększających immersję – stopień zanurzenia użytkownika w świecie rzeczywistości wirtualnej. Przedstawiono też mechanizmy pozwalające na współpracę silników symulacyjnych z platformami ruchomymi o kilku stopniach swobody, urządzeniami i systemami zobrazowania, takimi jak Oculus Rift, ściany wideo oraz wizualizacja sferyczna. Omówiono problemy zarówno techniczne, tj. dynamikę i opóźnienia urządzeń, oraz te związane ze zdolnościami psychofizycznymi i fizjologicznymi – percepcją człowieka i jego sensorów.
Słowa kluczowe symulacja wirtualna, immersja
Pełny artykuł: str_113-120_kwartalnik_nr27_28.pdf

Strony: 121 - 130
Abstrakt: W pracy przedstawiono algorytm MEB symulacji przepływów laminarnych w przewodach prostoosiowych z pojedynczym wypełnieniem niezależnie od kształtu przekroju przewodu i wypełnienia. Weryfikacja metody elementów brzegowych została dokonana poprzez porównanie rezultatów obliczeń MEB ze znanym rozwiązaniem analitycznym w przewodzie o kołowym obrysie przekroju poprzecznego z okrągłym centralnym wypełnieniem. W publikacji przedstawiono graficzne rezultaty obliczeń symulacji przepływu laminarnego w przewodzie o przekroju kwadratowym z centralnym kwadratowym wypełnieniem oraz wyznaczono liczbę Poiseuille’a i współczynniki Coriolisa i Boussinesqa w zależności od proporcji wymiarów przewodu i wypełnienia.
Słowa kluczowe metoda elementów brzegowych, przewody prostoosiowe z wypełnieniem, liczba Poiseuille’a, współczynnik Coriolisa i Boussinesqa
Pełny artykuł: str_121-130_kwartalnik_nr27_28.pdf

Strony: 131 - 142
Abstrakt: Opracowanie zawiera algorytm wyznaczania pól temperatur w przepływach Taylora z uwzględnieniem dyssypacji energii metodą elementów brzegowych. W prezentowanej pracy przedstawiono przykładowe graficzne rezultaty obliczeń, dla których nie są znane rozwiązania analityczne, tj. przepływ z adiabatyczną ścianką na cylindrze zewnętrznym. Algorytm został zaimplementowany w autorskim programie obliczeniowym napisanym w języku Fortran. Program może być stosowany w przepływach cieczy lepkich np. olejów, tam, gdzie wpływ dyssypacji energii jest istotny
Słowa kluczowe metoda elementów brzegowych, przepływy Taylora, dyssypacja energii
Pełny artykuł: str_131-142_kwartalnik_nr27_28.pdf

Strony: 5 - 14
Abstrakt: W pracy zostaną przedstawione możliwe zastosowania autorskiego modelu i symulatora tłumu do wsparcia procesu planowania oraz zabezpieczania imprez masowych. Odpowiednie zaplanowanie imprezy masowej zwłaszcza z udziałem dużej liczby osób nie jest łatwe. Jak pokazują liczne wypadki (np: Mina 2015) z udziałem tłumu ciągle dochodzi do sytuacji w których duże zagęszczenie osób na małej przestrzeni może stanowić śmiertelne niebezpieczeństwo. Coraz częściej organizatorzy imprez masowych nie poprzestają tylko na spełnieniu przyjętych w danym kraju norm odnośnie bezpieczeństwa ale sięgają po bardziej wyrafinowane metody planowania imprezy masowej. Gdy impreza masowa ma przyciągnąć bardzo dużą liczbę osób, szczególne ważne jest bezpieczne przygotowanie przestrzeni w których tłum będzie mógł się przemieszczać. Przejścia o odpowiedniej szerokości, dostosowana do liczby osób strefa swobodnego przemieszczania się oraz umieszczone w odpowiednich miejscach i widoczne drogi ewakuacyjne, to tylko część z elementów wpływających na bezpieczeństwo. Zastosowanie symulatora tłumu może pozwolić na nieinwazyjne sprawdzenie różnych scenariuszy i planów imprezy masowej z uwzględnieniem sytuacji nieoczekiwanych,Wykorzystanie symulatora tłumu w planowaniu imprez masowych które mogą wpłynąć na spontaniczne i niebezpieczne przemieszczanie się tłumu oraz wykrycie czy przygotowany obszar jest bezpieczny na wypadek takich sytuacji. W ramach pracy przedstawione zostaną eksperymenty symulacyjne uwzględniające wybrane sytuacje kryzysowe z uwzględnieniem oddziaływania systemów oraz służb publicznych na tłum.
Słowa kluczowe
Pełny artykuł: str_5-14_kwartalnik_nr25_26.pdf

Strony: 15 - 24
Abstrakt: Wyniki badań klinicznych mogą tworzyć wielowymiarowe szeregi czasowe, które opisują zmiany w czasie istotnych parametrów opisujących stan zdrowia i kondycję pacjenta. Analiza tego typu danych polega na wyodrębnieniu typowych przebiegów trajektorii w procesie analizy skupień. Klasteryzacja szeregów medycznych wiąże się z transformacją danych wejściowych: regularyzacją szeregu czasowego, uzupełnieniem brakujących danych, standaryzacją zmiennych. W dalszej kolejności należy dobrać liczbę skupień oraz wykonać grupowanie metodą k-średnich, DTW, PDC lub inną. Te algorytmy są dostępne w otwartych środowiskach obliczeń statystycznych, jednak aby ułatwić analitykom ich zastosowanie, został zbudowany pakiet medclust, który dostarcza wysokopoziomowych procedur, domyślnie sparametryzowanych do wyszukiwania skupień.
Słowa kluczowe
Pełny artykuł: str_15-24_kwartalnik_nr25_26.pdf

Strony: 25 - 34
Abstrakt: Praca prezentuje zagadnienia wielorozdzielczej (ang. MRM – multi-resolution modelling) symulacji rozproszonej (DIS, HLA) w oparciu o modelowanie wieloagentowe (ang. multi-agent modelling), wykorzystanej w domenie wsparcia działań bojowych na poziomie taktycznym. Zamieszczono propozycję zestawu narzędzi wspomagających budowę zintegrowanego środowiska złożonego z pakietu symulacji zdarzeniowej DisSim oraz VBS3.
Słowa kluczowe
Pełny artykuł: str_25-34_kwartalnik_nr25_26.pdf

Strony: 35 - 54
Abstrakt: W artykule przedstawiono koncepcję utrzymywania wymaganego poziomu bezpieczeństwa przez służbę bezpieczeństwa organizacji. Zaproponowano model służby bezpieczeństwa dla potrzeb utrzymania wymaganego poziomu bezpieczeństwa. Wyróżniono i scharakteryzowano podstawowe elementy służby bezpieczeństwa, takie jak: podmiot działania, przedmiot działania oraz cel działania. Ponadto zdefiniowano pojęcie konfiguracji bezpieczeństwa oraz model podsystemu sterowania bieżącym poziomem bezpieczeństwa informacji w przypadku wystąpienia sytuacji awaryjnej. Rozważania teoretyczne zostały poparte przykładem.
Słowa kluczowe służba bezpieczeństwa, system zabezpieczeń, konfiguracja bezpieczeństwa, utrata poziomu bezpieczeństwa
Pełny artykuł: str_35-54_kwartalnik_nr25_26.pdf

Strony: 55 - 66
Abstrakt: W opracowaniu przedstawiono algorytm rozwiązania zagadnienia przepływowego płaskiego, laminarnego ruchu cieczy lepkiej pomiędzy koncentrycznymi wirującymi cylindrami. Przedstawiono matematyczny opis zagadnienia przepływowego i metodę wyznaczania pola prędkości cieczy i pola ciśnienia oraz naprężeń lepkościowych na ściankach struktur ograniczających przepływ.
Słowa kluczowe
Pełny artykuł: str_55-66_kwartalnik_nr25_26.pdf

Strony: 67 - 79
Abstrakt: W opracowaniu przedstawiono algorytm rozwiązania zagadnienia przepływowego płaskiego, laminarnego ruchu cieczy lepkiej pomiędzy niekoncentrycznymi wirującymi cylindrami. Przedstawiono matematyczny opis zagadnienia przepływowego i metodę wyznaczania pola prędkości cieczy i pola ciśnienia oraz naprężeń lepkościowych na ściankach struktur ograniczających przepływ.
Słowa kluczowe
Pełny artykuł: str_67-79_kwartalnik_nr25_26.pdf

Strony: 217 - 228
Abstrakt: The paper is devoted to the modeling, analysis and simulation of selected travelling wave-related phenomena, excited by moving loads. The study improves our understanding of undesirable effects, which are of great interest to researchers as well as to practitioners in railway engineering. It is shown that the dynamic interaction of rail vehicles with continuous and discrete systems describing the track and/or the catenary system is particularly complex in the case of high-speed motion. Further, dynamics and stability of viscoelastic track models are considered.
Słowa kluczowe wave phenomena, high-speed motion, railway dynamics
Pełny artykuł: str_217-228_kwartalnik_nr24.pdf

Strony: 229 - 240
Abstrakt: W pracy przedstawiono algorytm MEB symulacji konwekcji wymuszonej w przewodach kolektorów słonecznych. Weryfikacja metody elementów brzegowych została dokonana poprzez porównanie rezultatów obliczeń MEB ze znanym rozwiązaniem analitycznym. W opracowaniu przedstawiono graficzne rezultaty obliczeń symulacji konwekcji wymuszonej w przewodzie kolektora płaskiego o kołowym obrysie przekroju poprzecznego przewodu. W Katedrze Ciepłownictwa Politechniki Białostockiej sporządzono blok programów obliczeniowych do wyznaczania przepływu i wymiany ciepła w zaawansowanych układach hydraulicznych. (język programowania Fortran, implementacja oprogramowania w systemie dostępu zdalnego do serwera obliczeniowego w Centrum Komputerowych Sieci Rozległych Politechniki Białostockiej).
Słowa kluczowe metoda elementów brzegowych, konwekcja wymuszona, kolektory słoneczne
Pełny artykuł: str_229-240_kwartalnik_nr24.pdf

Strony: 241 - 254
Abstrakt: W referacie przedstawiona została opracowana metoda priorytetyzacji zdolności Sił Zbrojnych RP, wykorzystywana w ramach jednej z kluczowych czynności procesu planowania tj. Oceny Wymaganych Zdolności i ich Priorytetyzacji. Przedstawiono grafowy model zależności pomiędzy zdolnościami i szczegółowo opisano miary centralności wierzchołów będące podstawą metody priorytetyzacji.
Słowa kluczowe zdolności sił zbrojnych, priorytetyzacja zdolności, miary centralności
Pełny artykuł: str_241-254_kwartalnik_nr24.pdf

Strony: 255 - 264
Abstrakt: Mathematical foundations are steadily extended and pushing rough set theory into incorporating new data analysis methods and data models. Generalized approximation spaces present abstract model useful in understanding unknown and undefined data structure leading into creation many new robust and intelligent approaches. Covering approximation spaces present data by means of coverings of the universe. In the paper, these two approaches have been put together introducing the concept of generalized covering approximation space. Further rough coverings model for generalized covering approximation spaces has been presented. Proposed rough covering models are based upon clustering and thresholding of feature space, are embedded in generalized approximation spaces, simultaneously spanning standard, fuzzy and probabilistic data models.
Słowa kluczowe generalized approximation spaces, covering approximation spaces, rough sets, fuzzy sets, probabilistic sets
Pełny artykuł: str_255-264_kwartalnik_nr24.pdf

Strony: 265 - 272
Abstrakt: Rozważania dotyczą układu pozyskiwania energii elektrycznej w postaci trójwarstwowej belki wysięgnikowej, składającej się ze stalowej warstwy środkowej i zewnętrznych warstw piezoelektrycznych. Odkształcenie belki wywołano przemieszczeniem jej swobodnego końca o ustalonej wartości. W pracy zbadano wpływ parametrów geometrycznych i materiałowych generatora belkowego na pozyskiwane napięcie i energię elektryczną. W porównawczych obliczeniach metodą elementów skończonych, przeprowadzonych przy zastosowaniu modeli płaskich i bryłowych, wykazano dostateczną dokładność modeli płaskich. Wyniki otrzymane uproszczoną metodą analityczną i metodą elementów skończonych przedstawiono graficznie w postaci zależności napięcia lub energii od stosunku grubości warstw. Dla wybranych sztywności warstw wyznaczono wartości stosunku ich grubości, którym odpowiada największa efektywność generatora. Zbliżone wyniki uzyskano w przypadku obu metod obliczeniowych.
Słowa kluczowe pozyskiwanie energii elektrycznej, generator piezoelektryczny efektywność, dobór parametrów, płaski i bryłowy model MES
Pełny artykuł: str_265-272_kwartalnik_nr24.pdf

Strony: 273 - 286
Abstrakt: W pracy przedstawiono randomizowany algorytm oceny wybranych zdolności logistycznych. Omówiona została główna idea, w tym zakres danych wejściowych i sposób parametryzacji algorytmu. Część referatu poświęcono definicji podstawowych pojęć związanych z Procesem planowania i programowania rozwoju zdolności SZ RP. Opracowany komponent programowy implementujący algorytm jest elementem składowym Modułu Wsparcia Procesu Planowania Zdolności, powstałym w Wydziale Cybernetyki WAT w ramach prowadzonych prac badawczo-rozwojowych.
Słowa kluczowe zdolności sił zbrojnych, wymiarowanie zdolności, logistyka
Pełny artykuł: str_273-286_kwartalnik_nr24.pdf

Strony: 165 - 174
Abstrakt: W inżynierii kolejowej lub ogólniej - w budownictwie i dynamice pojazdów zagadnienie równoczesnego modelowania toru i pojazdu było przedmiotem wielu badań. Często jeden ze sprzężonych układów był nadmiernie upraszczany, aby uzyskać rozwiązanie problemu. Zagadnienie struny najczęściej rozpatruje się w zakresie małych przesunięć i kątów, poszukiwana jest wówczas funkcja skalarna jednej zmiennej. Gdy konfiguracja aktualna odbiega znacznie od konfiguracji materialnej, wyniki uzyskane mogą być fizycznie nieakceptowalne. W pracy do rozwiązywania tego typu zadań zaleca się podejście parametryczne. Zalety takiego podejścia demonstrowane są na podanych przykładach z zakresu modelowania współpracy pojazdu z trakcją oraz popularnych sportów rekreacyjnych.
Słowa kluczowe struna, fale, siły wędrujące, nieliniowość geometryczna
Pełny artykuł: ptsk_kwartalnik_nr23-str_165-174.pdf

Strony: 175 - 184
Abstrakt: Analizowano wielomiany z jedną zmienną nad ciałem skończonym F2. Jeśli wielomian p(x) stopnia n jest nierozkładalny, to zbiór wielomianów stopnia <n wraz z operacjami (dodawania i mnożenia) modulo p(x) tworzy ciało skończone GF(2n). Jeżeli p(x) stopnia n jest rozkładalny, w zbiorze wielomianów stopnia <n można wyróżnić kilka podzbiorów, które wraz z działaniem *p (mnożenie modulo p(x)) tworzą grupy. Własności tych grup (oparte na wykonanych testach) opisano w sekcji 3. W sekcji 4 zaproponowano algorytm faktoryzacji wielomianów. Wydajność zapisywania elementów GF(2n) na ustalonej liczbie bitów zachęca do wykorzystywania wielomianów nierozkładalnych na przykład w kryptografii.
Słowa kluczowe wielomian nieredukowalny, faktoryzacja, kryptografia, krzywe eliptyczne
Pełny artykuł: ptsk_kwartalnik_nr23-str_175-184.pdf

Strony: 185 - 192
Abstrakt: Zaproponowany układ dwubelkowy składa się z generatora z warstwami piezoelektrycznymi i wzmacniacza drgań. Wymuszenie kinematyczne zrealizowano jako harmoniczny poprzeczny ruch podpory. W pracy skupiono się na wpływie parametrów geometrycznych i materiałowych wzmacniacza na efektywność zamiany energii mechanicznej w energię elektryczną. Wyniki otrzymane metodą analityczną i metodą elementów skończonych przedstawiono w postaci charakterystyk amplitudowo-częstotliwościowych generowanego napięcia. Porównano wybrane maksymalne wartości amplitudy napięcia i częstości drgań własnych, zestawiając je w tabelach. Na podstawie oszacowanych błędów względnych stwierdzono poprawność zastosowanego modelu MES.
Słowa kluczowe generator piezoelektryczny, MES, pozyskiwanie energii elektrycznej, układ dwubelkowy
Pełny artykuł: ptsk_kwartalnik_nr23-str_185-192.pdf

Strony: 193 - 202
Abstrakt: W pracy przedstawiono algorytm MEB symulacji konwekcji wymuszonej przy przepływie korkowym przez prostoosiowe przewody o zróżnicowanym kształcie przekroju. Weryfikacja metody elementów brzegowych została wykonana poprzez porównanie rezultatów obliczeń MEB z rozwiązaniem analityczno-empirycznym. W pracy przedstawiono graficzne rezultaty obliczeń symulacji konwekcji wymuszonej w przewodzie o przekroju siedmiokąta foremnego oraz wyznaczono funkcję liczby Nusselta w zależności od liczby ścianek tworzących przekrój przewodu prostoosiowego o kształcie wielokąta foremnego.
Słowa kluczowe metoda elementów brzegowych, konwekcja wymuszona, przepływ jednorodny, przewody prostoosiowe
Pełny artykuł: ptsk_kwartalnik_nr23-str_193-202.pdf

Strony: 203 - 213
Abstrakt: W pracy przedstawiono algorytm MEB symulacji konwekcji wymuszonej przy przepływie w przewodach prostoosiowych o różnych od kołowego przekrojach poprzecznych przewodu. Weryfikacja metody elementów brzegowych została dokonana poprzez porównanie rezultatów obliczeń z rozwiązaniami analitycznymi i wynikami badań doświadczalnych. W pracy przedstawiono rezultaty numerycznej symulacji konwekcji wymuszonej w przewodach o prostokątnym przekroju poprzecznym, o zróżnicowanej relacji szerokości do wysokości przekroju poprzecznego przewodu. Wyznaczono wartości liczby Nusselta dla różnych relacji szerokość-wysokość kanału w warunkach przepływu laminarnego cieczy newtonowskiej.
Słowa kluczowe metoda elementów brzegowych, konwekcja wymuszona, przepływ laminarny przez przewody prostoosiowe
Pełny artykuł: ptsk_kwartalnik_nr23-str_203-213.pdf

Strony: 79 - 88
Abstrakt: W pracy został przedstawiony obszar zastosowań autorskiego modelu i symulatora tłumu jako jednego z kluczowych elementów zintegrowanego systemu kontroli i kierowania ruchem pieszych w obiektach publicznych, zaprezentowana została koncepcja systemu kierowania ruchem pieszych jako narzędzia wpływającego w istotny sposób na komfort i bezpieczeństwo ruchu pieszych, zwłaszcza w sytuacjach nieoczekiwanych, sposób wykorzystania oraz kluczowe elementy modelu i symulatora w kontekście takiego systemu oraz wybrane scenariusze i wyniki eksperymentów symulacyjnych.
Słowa kluczowe modelowanie tłumu, system kierowania ewakuacją, symulacja tłumu
Pełny artykuł: vol6no2-2015-art1.pdf

Strony: 89 - 103
Abstrakt: W pracy przedstawiono analizę cyberzagrożeń ze szczególnym naciskiem położnym na cyberzagrożenia wynikające z aktywności sieci typu botnet. Sieci te są najbardziej powszechne i często postrzegane jako wyjątkowo istotne z punktu widzenia bazpieczeństwa państwa. Ich klasyfikacja oraz metody rozprzestrzeniania się są podstawą do budowy szkieletu modelu cyberprzestrzeni uwzględniającego występowanie w niej cyberzagrożeń (w tym sieci typu botnet). Opracowany model jest podstawą budowy środowiska eksperymentalnego umożliwiającego analizę charakterystyk sieci botnet, badanie jej odporności na różne zdarzenia, symulację jej rozprzestrzeniania się oraz ewolucji. Zaproponowane zostały do tego celu platformy, których możliwości i cechy funkcjonalne są w stanie sprostać tym wymaganiom.
Słowa kluczowe cyberzagrożenia, sieci botnet, sieci złożone
Pełny artykuł: vol6no2-2015-art2.pdf

Strony: 105 - 113
Abstrakt: W artykule zaprezentowano model do wyznaczania i modyfikacji parametrów filtra interferencyjnego w układzie Fabry’ego-Perota wypełnionego ośrodkiem o pomijalnej dyspersji dla zakresu terahercowego. W modelu uwzględniona została jedynie dyspersja materiału ścianek filtra. Model - umożliwia wyznaczenie szerokości wnęki filtra oraz znalezienie profilu współczynnika odbicia ścianek filtra (zwierciadeł), który najlepiej dopasowuje profil transmitancji teoretycznej do profilu transmitancji rzeczywistej.
Słowa kluczowe filtr Fabry’ego-Perota, filtr terahercowy
Pełny artykuł: vol6no2-2015-art3.pdf

Strony: 115 - 123
Abstrakt: W publikacji prezentowana jest metoda wyznaczania współczynnika załamania w nieprzewodzących ciekłokrystalicznych komórkach hybrydowych. Wcześniej wykazano, że taka komórka jest nowym rozwiązaniem dla fotoniki [1,2]. Opisywana metoda obejmuje modele fizyczne i matematyczne zjawisk istotnych dla obserwowanego w tych urządzeniach photorefractive-like effect. W oparciu o prezentowaną metodę powstał symulator komórki hybrydowej. Umożliwia on projektowanie komórek tego typu i pozwala na badanie, jak zaprojektowane przez użytkownika urządzenie zmienia swoje właściwości optyczne pod wpływem pola sterującego i oświetlenia. W artykule opisano główne założenia modeli matematycznych stosowanych w opisywanej metodzie. Ponadto przedstawiono algorytmy pozwalające uzyskać rozwiązanie numeryczne proponowanych modeli.
Słowa kluczowe symulator, komórka hybrydowa, komórka ciekłokrystaliczna, metody numeryczne
Pełny artykuł: vol6no2-2015-art4.pdf

Strony: 125 - 135
Abstrakt: W pracy przedstawiono wieloagentowy symulator programowy rozwoju epidemii chorób przenoszonych drogą pokarmową. Jest to dyskretno-zdarzeniowy model rozprzestrzeniania się oraz przeciwdziałania epidemii. Główną uwagę skupiono na analizie rozpatrywanej populacji ludzi w ustalonym regionie, łańcuchu dystrybucji żywności oraz działaniu służb przeciwdziałania epidemii. Pokazano sposób uzyskiwania podstawowych charakterystyk epidemii. Przeanalizowano własności symulatora wieloagentowego.
Słowa kluczowe epidemia chorób przenoszonych drogą pokarmową, symulator epidemii, badanie własności procesów epidemii, symulacja wieloagentowa
Pełny artykuł: vol6no2-2015-art5.pdf

Strony: 137 - 151
Abstrakt: W niniejszej pracy autorzy poruszają zagadnienia z obszaru badania podobieństwa grafów i sieci ze szczególnym naciskiem na metody ilościowe. Zostaje podjęta próba klasyfikacji wybranych metod grafowo-sieciowych badania podobieństwa. Prezentuje się tu także autorską metodę i rozwiązanie programowe, które jest wykorzystywane w celu wspierania działań decyzyjnych w organizacjach.
Słowa kluczowe sieć, rozpoznawanie wzorców, miary podobieństwa sieci
Pełny artykuł: vol6no2-2015-art6.pdf